Hơn 30 ngôi mộ đào lên rồi… để đó

Ông Phạm Ngọc Tuế vẫn chưa hết ngạc nhiên khi 31 ngôi mộ tổ tông được ông đào lên, định cải táng thì bị lực lượng xã Cảnh Dương (Quảng Trạch) “tổng lực” cản trở. 31 ngôi mộ đào lên rồi… để đó.

Mới đây ông Phạm Ngọc Tuế (ở xã Quảng Đông - Quảng Trạch - Quảng Bình) đã trình bày việc 31 ngôi mộ trong số 80 ngôi trên đất nghĩa địa của dòng họ ông phải phơi bày tiểu vì bị xã ngăn cản cải tạo.

Theo trình bày của ông Tuế, do nghĩa địa dòng họ ông đã 5 năm nay không được tu bổ, sửa chữa nên xuống cấp, nứt nẻ trầm trọng. Sáng 8/4, ông cùng một số người trong họ mang theo tiểu sành, mộ đúc sẵn xuống để cải táng, tu bổ.


Khu lăng mộ họ Phạm xuống cấp nghiêm trọng sau 5 năm bị cấm tu bổ
Khi 31 ngôi mộ đã được san đào, để lộ ngói ghép vuông chứa hài cốt thì chính quyền xã Cảnh Dương do ông Chủ tịch Trần Trung Thành dẫn đầu xuất hiện, yêu cầu… giữ nguyên hiện trạng, không cho cải táng. Có những bộ hài cốt đã cho vào tiểu sành cũng không được chôn xuống lại.

Theo ông Tuế: sau một hồi nói đi nói lại, phía ông Tuế phải nhượng bộ, năn nỉ cán bộ xã cho úp những nấm mộ đúc sẵn lên các tiểu ngói, tiểu sành đã lộ thiên.

Sự việc khiến ông Tuế và nhiều người trong dòng họ Phạm bức xúc, cho rằng xã Cảnh Dương không thể ngăn cản việc cải táng, không thể để 31 bộ hài cốt tổ tông họ phơi nắng phơi sương theo cách đó.

“Đúng, sai trong chuyện này tôi chưa bàn tới, song cách hành xử của xã trước việc làm tâm linh, tín ngưỡng của một dòng họ như vậy chúng tôi không thể nào chịu được” - ông Tuế cho biết.

Trao đổi với Dân trí về việc này, ông Trần Trung Thành một mực khẳng định: hôm đó ông cùng khoảng 10 người đại diện cho Đảng ủy, UBND và các đoàn thể trong xã có yêu cầu họ Phạm ngừng việc tu bổ nghĩa trang, song không có chuyện bắt để các ngôi mộ “phơi” hài cốt, tiểu ngói lộ thiên như ông Tuế nói

Ông Tuế lật nấm mồ úp hờ, cho PV xem bộ hài cốt gói trong giấy báo.

Theo tìm hiểu, việc cản trở của xã đối với lăng mộ họ Phạm xảy ra đã lâu, xuất phát từ chủ trương di dời lăng mộ từ năm 2004 của xã này. Theo giải thích của ông Thành, xã có chủ trương xây dựng khu phát triển kinh tế phía Tây, được UBND huyện nhiệt tình ủng hộ. Khu lăng mộ họ Phạm nằm trong diện tích này, do đó cần được vận động di dời.

Điều đáng nói, cả xã và huyện đã nhiều lần khẳng định xã không có ngân sách để đền bù số mộ cần di dời, dù diện tích mồ mả này sau khi di dời sẽ được đem phân lô, bán đấu giá.

Thêm nữa, đây chỉ là chủ trương, chưa có dự án, quy hoạch cụ thể nhưng cả xã và huyện nhất mực yêu cầu họ Phạm không được sửa chữa, tu bổ khu lăng mộ, khiến từ 5 năm nay nghĩa địa họ Phạm trở thành hoang phế, xuống cấp trầm trọng.

“Luật quy định rồi, các tổ chức cá nhân không được quyền đòi đất” - ông Thành nói về việc họ Phạm trình các giấy tờ hợp pháp để chứng minh quyền sử dụng đất làm nghĩa địa của mình. Tuy nhiên, cần nói rõ là nghĩa địa của họ Phạm với hàng trăm ngôi mộ nằm đó đến nay đã hơn 10 đời, không gián đoạn, không tranh chấp. Do đó theo ông Tuế đây không phải là việc họ Phạm “đòi đất”, mà là xã muốn “lấy không đất”.

Từ đó đến nay, ông Tuế đã gửi đơn khắp nơi từ các cơ quan quản lý Nhà nước các cấp, đoàn Đại biểu Quốc hội, cơ quan tiếp dân, báo chí… và cũng đã có nhiều chỉ đạo, đề nghị, phản ánh từ các cơ quan này để giải quyết dứt điểm nhưng cả xã Cảnh Dương và huyện Quảng Trạch vẫn kiên quyết một mặt vận động di dời không đền bù, một mặt cấm sửa chữa, tu bổ.

Riêng xã Cảnh Dương đã 7 lần nhận được kiến nghị của ông Tuế và 7 lần xã trả lời với nội dung như nhau: xã không có tiền đền, vận động họ Phạm di dời, không được sửa chữa. Huyện Quảng Trạch cũng tái khẳng định điều đó, không quên “thòng” thêm lời hứa: “lúc nào có điều kiện thì đền bù sau”!

Cũng ở xã Cảnh Dương, từ năm 2004 xã có chủ trương mở làng nghề, qua đó vận động thành công 49 dòng họ di dời 2.380 ngôi mộ. Trong số này, có nhiều ngôi mộ vừa chôn vài ba năm đã phải đào nguyên quan tài, dùng dao róc xương thịt cho vào tiểu sành để di dời.

Dân chịu thiệt thòi là thế nhưng đến nay dự án làng nghề vẫn gần như là con số không tròn trĩnh, ngoài vài xưởng sản xuất hoạt động cầm chừng. Lời hứa giải quyết việc làm cho lao động của xã đông dân này vẫn chưa thành hiện thực.